Một miệng hố sụt Kong Collapse – Ảnh: CTV

Hố sụt và hang thẳng đứng là kiểu kiến tạo kỳ lạ, chứa đựng nhiều điều kỳ bí của hệ thống hang động ở Phong Nha – Kẻ Bàng, được Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh phát hiện và thám sát trong những năm qua.

Mạo hiểm với hố sụt Kong Collapse

Nổi bật nhất là hố sụt Kong Collapse, được các chuyên gia hang động phát hiện năm 1997 trong một lần thám sát các hang động, sau khi bơi xuyên qua hang Đại Ả. Nhìn từ trên cao xuống, hình dạng miệng hố và đồi núi xung quanh trông từa tựa đầu của một con khỉ đột khổng lồ.

Điều lý thú nhất là quá trình thám hiểm hệ thống hang Hổ mới đây đã phát hiện được sự cấu tạo xuyên suốt của hệ thống ba hang động là Hổ, Over và Pygmy. Sự liên thông giữa các hang này được đánh giá sẽ là một cung đường tuyệt vời cho du khách đi bộ trải nghiệm và thử thách các mức độ mạo hiểm, bắt đầu từ cửa hang Hổ đến hang Over và kết thúc tại hang Pygmy.

Với hình thù đặc biệt này, cùng với hệ thống núi đá vôi trùng điệp bao quanh và dòng sông ngầm xanh mát quanh năm dưới chân núi, càng tạo thêm sự kỳ bí bất tận cho hố Kong Collapse. Nếu được bay lên để chiêm ngưỡng toàn cảnh Kong Collapse từ trên cao, du khách dễ dàng liên tưởng đến bộ phim Kong: Skull Island (Kong – đảo Đầu Lâu, 2017, đạo diễn Jordan Vogt-Roberts), với nhiều ngoại cảnh được quay ở ngay chính vùng Phong Nha – Kẻ Bàng.

Dù có tiềm năng để khai thác du lịch nhưng do có độ mạo hiểm khá cao, có lẽ loại hình du lịch khám phá hố sụt này chỉ dành cho những người có sức khỏe, ưa thích mạo hiểm và khám phá. Bởi trên hành trình vào và xuống hố sụt, phải luôn lần theo những lối mòn hiểm trở, cheo leo, có khi là lần từng bước chân trên những vách đá tai mèo lởm chởm, sắc nhọn…

Thậm chí, ở đoạn đường từ khu vực phía sau cửa hang Hổ, du khách phải leo lên cho được một vách đá vôi dựng đứng, cao cả trăm mét mới sang đến miệng hố sụt Kong Collapse. Do đó, để vào và xuống được hố sụt này, du khách phải có những thiết bị chuyên dụng hiện đại để bảo đảm được an toàn, đặc biệt là ở những khu vực có thành và vách hố dựng đứng toàn đá vôi lởm chởm hay cây cối mọc um tùm.

Ở vùng chính của hố sụt, với độ sâu đến 450m khi đo từ đỉnh cao nhất của miệng hố đến vùng đáy, Kong Collapse đã trở thành một trong những hố sụt sâu nhất thế giới. Điều đặc biệt, bên trong hố sụt còn có dòng sông ngầm chảy và khu rừng nguyên sinh ẩn chứa nhiều điều bí ẩn cho du khách chiêm ngưỡng, trải nghiệm và khám phá.

Kỳ lạ hang thẳng đứng

Nhiều du khách đã có dịp khám phá các hang động dạng nằm ngang như Phong Nha, Tiên Sơn, Thiên Đường… nhưng không mấy ai biết ở Phong Nha – Kẻ Bàng còn có rất nhiều các hang thẳng đứng. Ông Howard Limbert, chuyên gia hang động của Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh, cho biết sau các chuyến khảo sát và nghiên cứu về nhiều mặt, đã khám phá được hơn 10 hang động thẳng đứng.

Đây là một bất ngờ lớn trong hệ thống núi đá vôi trùng điệp của Phong Nha – Kẻ Bàng. Bởi dạng hang này hết sức lạ, kỳ diệu mà tự nhiên đã tạo ra trong hàng triệu năm. Phần lớn các hang động đều có chiều cao thẳng đứng, không khác gì các giếng trời khổng lồ và độ dốc rất ít. Trong đó, hang Vực Tặng sâu 325m được đánh giá là kỳ vĩ nhất, nằm ở dưới mực nước biển, có một đoạn dốc đứng cao đến 170m ngay từ lối vào.

Trong quá trình thám sát đến đoạn sâu nhất của hang, các nhà thám hiểm đã phát hiện một lòng hang sâu khác có độ dài đến 3.460m, lòng hang có những bề mặt bằng phẳng không khác gì những thảo nguyên, và vẫn đang trong quá trình kiến tạo thạch nhũ. Ở đây còn có những khối thạch nhũ khổng lồ đã hình thành xong từ hàng trăm, triệu năm trước.

Do vậy, Vực Tặng được các chuyên gia hang động đánh giá là kỳ quan thiên nhiên độc đáo khác thường. Trong tương lai, khi bảo đảm được an toàn tuyệt đối về mọi mặt, du khách có thể được trải nghiệm, khám phá những hang động này. Hang Vực Ký sâu 312m, dài 3.460m, lối vào có vài dốc xuống với độ dài mỗi dốc khoảng 220m, chưa kể nhiều nhánh hang khác. Cuối các đoạn hang sâu chứa đầy canxi cacbonat.

Theo khảo sát của Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh và Trường ĐH Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội), những hang động thẳng đứng này tập trung ở khu vực phía tây và đông sông Chày, trong vùng thung lũng Xưởng rộng hàng ngàn hecta với địa hình đá vôi hiểm trở tầm thấp, là các hang Hạ Lau (sâu 354m), Nobu Salt and Pepper (hơn 200m), Vực Tặng (325m), Lọng Coong (97m), Nightmare (149m), Vực Boom (232m), Khe Cung (95m)…

Những hang động ở đây trông giống như những lỗ khoan khổng lồ với đường kính từ 30-100m. Thêm một sự kỳ lạ khác của các hang động này là hầu như trong hang không có đất và chất dinh dưỡng tự nhiên phong phú, nhưng nhiều loài thực vật vẫn tìm đến “ký sinh” và sinh sôi trên từng kẽ đá vôi khô khốc.